Chà là sấy khô đang là một loại thực phẩm rất được ưa chuộng tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Do đó, nhu cầu tìm hiểu về cách trồng chuẩn nhất của cây chà là cũng đang tăng rất nhanh. Tham khảo ngay bài viết dưới đây để có những thông tin chuẩn xác về vấn đề này nhé!
Tìm hiểu về cây chà là
Tên khoa học, nguồn gốc
Cây chà là thuộc họ cau, có tên khoa học là Phoenix Loureiri và có tên tiếng anh Dwraft Date Palm. Là một loài cây đặc trưng của vùng Ả Rập. Nó là một loại cây gắn bó qua hàng trăm năm lịch sử và cũng là nguồn kinh tế của người dân vùng này.
Cây Chà Là Thuộc Họ Cau, Có Tên Khoa Học Là Phoenix Loureiri
Cây chà là được phát hiện ở vùng Bắc Phi, sau đó được trồng rộng rãi ở Hy Lạp và các nước ở châu Âu. Ở những vùng Trung Đông, cây thường được trồng ở những vùng sa mạc hoặc ốc đảo như xương rồng. Nhằm giữ nước và làm bóng mát ở phần thân, phần quả sẽ sử dụng làm đồ ăn.
Đặc điểm cây
Cây chà là có hình dáng tương tự với cây dừa nhưng thấp hơn, phần thân sần sùi, mang nhiều vết sẹo bởi các nhánh cây để lại khi chúng rụng đi. Cụ thể:
- Phần thân: Thân chà là có dạng thân sơ thẳng, nên vừa cứng lại vừa dẻo. Cây cao khoảng 4 – 6m có màu xám
- Phần lá: Lá chính có chiều dài khoảng 4 – 6m, có hình dạng giống lông chim. Mọc chủ yếu ở đỉnh cây, cong lại, phần gốc ở cuống lá có gai dài màu vàng. Lá phụ có nhiều cọng mọc ra dài tầm 30cm, rộng 1 – 2cm, dạng mảnh dài, phần đầu lá cứng và nhọn
Đặc Điểm Chà Là
- Phần hoa: Hoa chà là có kích thước khá nhỏ gồm 4 cánh nhọn mọc thành chùm dài hơn 15 cm. Màu hoa có sự đặc biệt với sự kết hợp của 2 màu: màu kem và màu nâu. Tuy nhiên, bạn hiếm khi có thể nhìn thấy hoa nở. Bởi vì thuộc loại đơn tính, không thể tự thụ phấn được. Do đó, cây phải nhờ các các loài ong bướm hoặc gió để thụ phấn
- Phần quả: Quả chà là có kích thước không lớn, màu nâu đỏ dạng hạch cứng. Phần hạt chủ yếu được sử dụng để làm các món mứt rất ngon
Nơi phân bố
Hiện nay, cây chà là phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới. Cụ thể như: các nước ở Trung Đông, hoặc ở Việt Nam. Ở nước ta, cây được trồng nhiều ở một số tỉnh vùng đồng bằng Sông Cửu Long hoặc Ninh Thuận, và một số địa phương khác nữa.
shopee.vn
Cây chà là có mấy loại?
Theo các nghiên cứu khoa học, người ta đã tìm thấy tổng cộng 11 loại cây chà là trên khắp thế giới. Đặc điểm chi tiết của mỗi loại như sau:
1. Mabroom Dates
Đây là một loại chà là khô phân bố nhiều ở Madina Monawarah và phân bố một ít ở nước Pakistan. Trái thon dài, mỏng vỏ và có màu nâu sáng. Chà là này không ngọt lắm nhưng mùi thơm thì lại rất riêng biệt chỉ mỗi nó có. Vì vậy, những người không thích vị ngọt đậm thường sẽ mua loại này để thưởng thức.
Chà Là Mabroom Dates
2. Safawi Dates
Giống Safawi Dates này được trồng chủ yếu với quy mô lớn tại Ả rập xê út và quy mô bé hơn ở các nước như: Malaysia, Ấn Độ và Pakistan. Nhìn chung, nó có màu đen mướt, hình bầu dục, có kích thước trung bình. Điểm đặc biệt của loại này là nó khá khô nhưng không cứng mà lại rất mềm và dễ ăn. Vị cũng tương đương với loại Ajwa. Tuy nhiên, nó chiếm được rất nhiều “ thị hiếu” của người tiêu dùng nên đem lại rất nhiều giá trị kinh tế cho nước này.
Chà Là Safawi Dates
3. Mazafati Dates
Mazafati Dates là một loại chà là rất được ưa chuộng trên thị trường bởi độ ngon của nó. Loại này phân bố chủ yếu ở miền Nam Iran, điều kiện môi trường và khí hậu nơi đây đã làm cho nó phát triển rất tốt. Trở thành một trong những sản phẩm chiếm 20% sản lượng xuất khẩu hằng năm.
Chà Là Mazafati Dates
Quả chà là Mazafati Dates có màu hơi đen, thịt mềm, ngọt và nhiều nước. Kích thước quả trung bình khoảng 3 – 5 cm, độ ẩm cao ở mức 33 – 35%.
4. Ajwa Dates
Ajwa Dates là một loại chà là đặc biệt phân bố ở Ả rập xê út. Tuy không phải loại thuộc hàng nổi tiếng nhưng lại được người dân nơi đây vô cùng ưa chuộng. Điểm đặc biệt nhất đó chính là nó được làm khô tại cây chứ không phải được xử lý nhiệt như các loại chà là khác. Quả có hình tròn khá giống với táo, vị ngọt vừa, mùi thơm nồng nàn.
Chà Là Ajwa Dates
5. Medjool Dates
Chà là Medjool Dates được xem như một loại giống hiếm chỉ có ở nơi đây bởi hình dáng bên ngoài và hương vị của nó. Loài này chủ yếu phân bố Bắc Phi và một số sa mạc khác nữa. Nhìn từ bên ngoài, nó có màu sắc khá bắt mắt, hương thơm rất hấp dẫn. Đặc biệt, thịt bên trong chứa thành phần dinh dưỡng rất cao so với các giống còn lại.
Chà Là Medjool Dates
6. Deglet Noor Dates
Deglet Noor Dates còn được gọi là nữ hoàng của các cây chà là Trung Đông. Nó còn được nhiều nước như: Ả rập xê út, Hoa Kỳ ưu tiên trồng thử nghiệm nhiều lần. Quả có màu vàng óng như mật ong, có kích thước khá to, thịt bên trong mềm và dẻo, có mùi thơm rất đặc biệt.
Chà Là Deglet Noor Dates
7. Kabkab Dates
Kabkab Dates – một trong nhiều giống chà là cao cấp nhất hiện tại bởi đặc điểm và hương vị của nó. Loại này được trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn khắt khe nhất, nhằm đem lại chất lượng đồng đều nhất ở từng trái. Quả thon tròn, có màu nâu sẫm. Phần vỏ bên ngoài cứng bong ra, còn phần thịt bên trong dày, ẩm ướt, hương vị thơm ngào ngạt.
Chà Là Kabkab Dates
8. Sayer Dates
Sayer Dates là một giống cây chà là được trồng ở Khuzestan-Iran. Có hình bầu dục, kích thước một trái khoảng 3 – 5 cm, với màu nâu đỏ đẹp mắt. Tuy không phải thuộc loại có giá thành cao cấp nhất nhưng lại đem lại một cảm giác rất đặc biệt khi thưởng thức. Với vị ngọt dịu nhẹ, mùi thơm hấp dẫn đã làm cho loại này trở thành một món hàng có giá trị xuất khẩu cao của Iran.
Chà Là Sayer Dates
9. Piarom Dates
Chà là Piarom Dates còn có tên khác là chà là sô-cô-la. Khác với cacao làm socola đen, chà là sô-cô-la phân bố chủ yếu ở phía Nam của thành phố Hajiabad. Đây là loại chà là khô có giá thành “đắt nhất” trên thế giới bởi sự riêng biệt về hương vị và chỉ có ở vùng này.
Chà Là Piarom Dates
Đặc điểm của trái này: quả khá to khoảng 6 – 8 cm, có màu nâu đậm, vỏ mỏng. Bởi vì có độ ẩm dưới 15% nên sản phẩm rất khô. Nhưng bù lại, ăn vào có độ ngọt thanh, mùi thơm nhẹ nhàng.
10. Zahidi Dates
Zahidi Dates – một loại chà là độc quyền của nước Iran. Đây cũng được xem là loại có giá trị tinh tế nhất trên thế giới bởi độ khô của nó. Quả có hình bầu dục, lớp vỏ tách riêng với thịt quả. Vị ngọt dịu, không gắt, mùi thơm hấp dẫn thích hợp với những người không “hảo” ngọt.
Chà Là Zahidi Dates
11. Rabbi Dates
Đây là một giống cây chà là cũng được ưa chuộng rất nhiều tại Iran và khu vực Trung Đông bao gồm các nước như: Ả rập, Dubai,… Loại này có hình dạng thon dài, bên ngoài bóng bẩy với màu nâu cánh gián. Lớp vỏ khá mỏng, bên trong thịt nhiều và hơi ướt.
Chà Là Rabbi Dates – Chà Là Việt Nam
Ngoài các loại chà là nổi tiếng tập trung ở những vùng Trung Đông được liệt kê trên đây , còn còn một số giống chà là khác như: cây chà là rừng, cây chà là cảnh,… Những loại cây này bắt nguồn và thường chỉ có ở Việt Nam nên còn có cái tên khác là cây chà là Việt Nam.
Tác dụng của cây chà là
Làm bóng mát hoặc trang trí
Đây là một trong những công dụng đầu tiên của loại cây này trước khi chủ yếu phát triển để lấy quả. Vì đây là loại cây có thân thẳng, độ cao vừa phải, các nhánh cây tỉa ra xung quanh rất đẹp. Do đó, chúng được sử dụng hầu hết để làm bóng mát hoặc trang trí ở các resort, khách sạn 6 sao và công viên. Hoặc các ốc đảo nhân tạo để cho khách du lịch tham quan. Ở những cây chà là có hình dáng đẹp, ra trái to giá bán có thể lên đến 60.000.000 (VNĐ)/1 cây.
Cây Chà Là Làm Bóng Mát Hoặc Trang Trí
Đặc biệt, tại Dubai, họ rất thường xuyên trồng cây chà là ở vùng ven biển. Bởi cây ít đổ ngã, hình dáng đẹp, lá lại không rụng thường xuyên. Vì vậy, rất được ưa chuộng để làm làm tăng vẻ đẹp của cảnh quan nơi đây.
Làm thực phẩm tốt cho sức khỏe
Chắc chắn rồi, đây là một trong những công dụng chính của cây chà là. Cụ thể:
- Trong trái chà là chứa một hàm lượng đường tự nhiên, khi sử dụng vào thì ngay lập tức cơ thể sẽ nạp lại năng lượng cho bạn liền
- Quả chứa nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể như: A, E,… giúp bạn mắt sáng, hạn chế quá trình lão hóa, giúp da trở nên mịn màng
Quả Chà Là Là Thực Phẩm Tốt Cho Sức Khỏe
- Trong quả còn có nhiều loại chất xơ, giúp tiêu hóa thức ăn nhanh, hạn chế mắc bệnh về đường ruột
- Chà là còn có tính chống viêm và chống oxy hóa tương tự như trà hoa vàng, có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về đau khớp, ngăn ngừa loãng xương
Làm sản phẩm để xuất khẩu
Quả của cây chà là còn được xem là một trong những nguồn xuất khẩu chính của một các nước như: Iran và Ả rập xê út…. Đây là 2 nước có những giống chà là ngon nhất thế giới với giá cả “đắt đỏ” để đáp ứng nhu cầu của người dùng. Tuy xuất khẩu không phải là tác dụng chính của chà là ở nhiều nước trên thế giới, nhưng sẽ thiếu sót nếu như không đề cập đến giá trị kinh tế của loại sản phẩm này.
sendo.vn
Kỹ thuật trồng chà là
Loại đất thích hợp để trồng cây chà là
Cây chà là là một loại cây có sức sống khỏe, thích ứng được với nhiều loại đất khác nhau, dù cho là đất có nghèo chất dinh dưỡng nhưng nó vẫn hoàn toàn có thể phát triển tốt. Đặc biệt, loài này có thể chịu đất có độ mặn cao. Vì vậy, ở những vùng thường xuyên có nước ngập mặn, bạn hoàn toàn có thể trồng được loại cây này.
Loại Đất Thích Hợp Để Trồng Cây Chà Là Rất Đa Dạng
Phương pháp trồng
Ngày nay, để trồng chà là người ta thường sử dụng 2 phương pháp phổ biến đó chính là: sử dụng hạt giống và trồng cây con. Tuy nhiên, sử dụng hạt giống để trồng thường được ưu tiên hơn. Vì khi sử dụng phương pháp này, cây có thể tăng tỉ lệ sống sót cao hơn, các bước thực hiện lại đơn giản so với phương pháp còn lại là nuôi cấy.
Cách trồng
Trồng chà là bằng cây non
- Tạo hố trồng: Sau khi lựa được giống cây non khỏe, không bị sâu bệnh, bạn bắt đầu đào hố để trồng cây. Khoảng cách giữa các hố với nhau phải từ 5 – 6m trở lên để tạo độ rộng lớn nhất giúp cây phát triển tốt. Kích thước hố tốt nhất là khoảng 30 x 30 x 30 cm để đặt cây non vào trồng.
Trồng Chà Là Bằng Cây Non
- Xử lý hố: Trước khi cho cây vào hố để trồng, bạn phải lựa chọn đất kỹ, không nhiễm phèn, chứa nhiều chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, bạn nên bón phân vi sinh vào đất trước, sau đó mới đặt vào để trồng. Việc bón phân vi sinh sẽ giúp cho cây chà là bắt rễ nhanh và sinh trưởng tốt hơn. Sau khi hoàn tất quá trình trồng cây con, bạn nên chăm sóc kỹ và thường xuyên tưới nước, điều này giúp cây nhanh lớn và có sức sống mạnh mẽ hơn.
Trồng chà là bằng hạt giống
- Ngâm giống: Hạt giống sau khi được lựa chọn kỹ càng, sẽ đem ngâm vào trong nước. Lúc này, bạn vẫn phải tiếp tục kiểm tra xem có hạt nào nổi lên bề mặt nước không. Nếu có thì vớt bỏ ra bên ngoài, bởi vì chúng không còn khả năng mọc mầm nữa. Mỗi ngày bạn thay nước một lần và cứ liên tục ngâm trong vòng 7 ngày
- Ủ giống: Sau 1 tuần, bạn vớt hết tất cả hạt giống ra, rồi bắt đầu ủ trong một chiếc khăn ở nhiệt độ khoảng 35 – 40 độ C. Nhẹ nhàng gói hết hạt giống lại, sau đó cho vào túi ni-lông và buộc kín lại. Đổi khăn ủ sau khoảng 2-3 ngày và ủ suốt trong khoảng 60 – 90 ngày
Trồng Chà Là Bằng Hạt Giống
- Trồng cây non: Các hạt giống sau quá trình ủ sẽ dần nảy mầm. Lúc này, bạn nên cho các hạt giống và chậu hoặc khay chuyên dụng kèm theo đất trồng đã được xử lý trước. Tưới nước thường xuyên để duy trì độ ẩm cho cây và đất trồng, nhằm giúp cây nhanh bắt rễ và phát triển
- Chuyển chậu: Sau khoảng 4 – 5 tuần chăm sóc, cây non đã dần có sức phát triển tốt hơn. Thời điểm này, bạn có thể tách cây ra khỏi chậu, khay chuyên dụng. Sau đó, trồng ngoài vườn hoặc các chậu lớn để giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt hơn và nhanh cho quả.
tiki.vn
Chăm sóc cây chà là như thế nào?
Chế độ tưới nước
Cây chà là có nhu cầu nước ở mức trung bình, nghĩa là cây có thể chịu được trong điều kiện thời tiết khô hạn. Tuy nhiên bạn vẫn phải tưới nước thường xuyên để duy trì sự phát triển của cây. Đối với những loại cây còn nhỏ, bạn dùng bình xịt tưới cây tưới nước theo định kỳ. Còn với những cây đã trưởng thành, bạn phải thường xuyên tưới nước đặc biệt là vào mùa hè.
Chế Độ Tưới Nước Của Chà Là
Chế độ ánh sáng
Chà là là một loại cây không thích bóng râm mà rất ưa sáng. Vì vậy, bạn nên trồng ở những nơi có ánh sáng nhiều và thoáng đãng nhất. Điều này vừa tạo điều kiện tốt cho cây phát triển lại còn giúp cây có thể thụ phấn tốt hơn.
Chế độ bón phân
Bạn nên bón thúc thêm phân NPK hoặc phân vi sinh vào mỗi tháng ngay khi cây vẫn còn nhỏ và đang trong đà phát triển nhanh và tốt nhất. Đến giai đoạn gần ra hoa và kết trái, bạn hãy bón lót để tăng cường dinh dưỡng cho cây giúp cây cho ra nhiều quả hơn.
Bón Phân Chà Là
Cắt tỉa và dọn cỏ
Đây là một yếu tố không thể thiếu khi chăm sóc bất cứ loại cây ăn quả nào và cây chà là cũng vậy. Bạn phải thường xuyên cắt, dọn các loại cỏ xung quanh cây bằng máy cắt cỏ cầm tay. Điều này giúp cây có thể duy trì được nguồn dưỡng chất tốt nhất. Hơn thế nữa, bạn còn phải loại bỏ các nhánh gãy, cỗi để tạo điều kiện cho các cành non phát triển thêm.
Thông tin bổ sung
1. Cây chà là bao lâu có trái?
Chà là là một loại cây dễ sống và phát triển tốt, ít bị sâu bệnh hại. Đối với phương pháp trồng hạt giống, sẽ mất khoảng 5 – 6 năm cây mới ra quả. Mỗi năm cây sẽ kết trái đều đặn, mỗi lần kết trái khoảng 30 – 60 ngày cho đến hết vụ mùa. Ngược lại, đối với phương pháp trồng cây non, sau 2 năm cây sẽ liền có thể cho ra quả rồi, nếu ở điều kiện trồng và chăm sóc tốt nhất.
Với Chà Là Trồng Bằng Hạt Giống Thì Sẽ Mất 5-6 Năm Để Cây Có Trái
2. Giống chà là nào ngon nhất thế giới?
Một trong những giống chà là ngon nhất đó chính là: Mazafati, Medjool. Đây là một trong 2 loại giống được trồng chủ yếu ở khu vực Trung Đông. Với độ ngọt nhẹ nhàng, lớp vỏ bên ngoài mỏng, phần thịt bên trong dẻo mềm và hương thơm hấp dẫn đã làm cho 2 loại này được đánh giá là một trong những loại mứt ngon nhất trên giới.
3. Địa chỉ mua giống cây chà là uy tín
Hiện nay, chà là được ươm mầm và bán giống ở rất nhiều nơi. Tuy nhiên, nếu muốn hoàn toàn đảm bảo về chất lượng giống cây, uy tín nhất thì vẫn là trung tâm bán cây nông nghiệp thuộc bộ nông nghiệp của nước ta. Tuy có giá thành khá cao và vận chuyển xa xôi, nhưng bù lại chất lượng cây trồng sẽ được đảm bảo tối ưu.
Mua Giống Cây Chà Là Uy Tín Tại Trung Tâm Bán Cây Nông Nghiệp Thuộc Bộ Nông Nghiệp
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo và mua trên các sàn thương mại điện tử phổ biến hiện nay như: Shopee, Sendo, Lazada,…Tuy không chắc chắn 100% về chất lượng, nhưng bạn vẫn có thể dựa vào đánh giá của các khách hàng đã mua trước để chọn cho uy tín và vận chuyển nhanh chóng.
4. Hình ảnh cây chà là
Hình vẽ chà là đầy chân thực
1.
Quả chà là – Thực phẩm rất tốt cho sức khỏe
2.
Hình ảnh cây chà là gắn liền với Ấn Độ – Xứ sở của Kim Tự Tháp và những chú lạc đà
3.
Chà là cảnh ngay trong sân vườn
4.
Đặt chà là cảnh cạnh các giống cây cảnh dễ trồng là ý tưởng thiết kế sân vườn không tồi!
5.
Chà là được trồng cạnh bờ biển để tạo bóng mát
6.
Cây chà là đặt ở 2 bên đường quốc lộ tạo nên phong cảnh thiên nhiên tươi mát, hiện đại
7.
Những mầm non chà là mọc lên từ hạt giống
8.
Quả chà là chín vàng ươm, hứa hẹn một mùa thu hoạch bội thu
9.
Cây chà là vừa làm cảnh, vừa đem lại giá trị kinh tế cao. Thật tuyệt vời phải không nào?
10
Cây chà là là một loại cây rất dễ trồng và sinh trưởng tốt ở hầu hết mọi điều kiện tự nhiên. Tuy nhiên, bạn vẫn nên chăm sóc kỹ càng ở từng giai đoạn để cây tạo ra năng suất tốt nhất có thể. Chúc bạn sớm trồng được loại cây này thành công!
