Gạo lứt là gì? Có tốt không? Có “thần thánh” như lời đồn?

Gạo lứt hiện đang là một loại gạo được rất nhiều bạn lựa chọn để thay thế các loại gạo bình thường. Bởi chúng có hàm lượng dinh dưỡng cao mà khi ăn nhiều vẫn không gây thừa cân. 

Thông tin về gạo lứt

Gạo lứt có tên tiếng anh là Brown Rice. Đây là loại gạo được vẫn giữ được nguyên lớp cám bên trong, chỉ bỏ phần vỏ trấu bên ngoài. Nên cũng vì đó, mà hàm lượng dinh dưỡng của gạo thường nhiều hơn các loại gạo bình thường.

Ngoài tên gọi gạo lứt, loại gạo này còn được gọi với nhiều cái tên như: gạo lật, gạo rằn. Bên cạnh đó, do có khác biệt về phương ngữ nên miền Nam thường gọi là gạo lức, còn miền Bắc gọi là gạo lứt. Mà dù sao hai cách gọi này cũng đều đúng với loại gạo này.

Khi mới bắt đầu ăn loại gạo này, bạn sẽ cảm thấy gạo nấu ra bị khô, cứng và ăn vào cứ bị lợn cợn trong miệng do còn lớp cám bên ngoài. Tuy nhiên, nó rất có lợi cho sức khỏe đó nha!

Có mấy loại gạo lứt? Gạo lứt nào tốt nhất?

Các loại gạo lứt

• Phân loại gạo lứt theo màu sắc: Là cách phân loại gạo theo màu sắc lớp cám bên ngoài. Theo đó, chúng được phân thành 3 loại đỏ, đen và trắng đục:

Màu trắng

Đây là loại gạo được sản xuất nhiều hơn hai loại còn lại, thích hợp sử dụng cho mọi lứa tuổi khác nhau. Quan sát bên ngoài thì gạo màu trắng đục, hoặc trắng hơi nghiêng về màu vàng nâu. Bạn có thể mua loại này ở nhiều nơi, như siêu thị, cửa hàng gạo,…

Màu đỏ

Gạo lức đỏ thường dễ bị lộn với gạo huyết rồng, bởi cũng có màu đỏ giống hao hao nhau. Tuy nhiên, chúng khác nhau một trời một vực. Để phân biệt thì bạn thử bẻ đôi hạt gạo, nếu phần ruột bên trong màu trắng thì là gạo lức đỏ, còn ngược lại nếu có màu đỏ đậm bên trong thì là gạo huyết rồng.

Màu đen

Tuy tên gọi gọi màu đen nhưng loại gạo này không hề có màu như vậy, mà chúng có màu tím than. Gạo chứa hàm lượng chất xơ và hợp chất thực vật vô cùng cao nhưng không chứa nhiều đường. Nên không tạo cảm giác đói và thèm ăn, giúp giảm cân hiệu quả.

• Phân loại gạo lứt theo tính chất gạo: Là cách phân loại theo các đặc điểm về độ mềm, dẻo, độ ngọt và hương thơm của gạo. Theo đó, loại gạo này được chia thành:

Gạo lứt nếp

Đây là loại gạo bắt nguồn từ nhiều loại nếp khác nhau như: nếp cái hoa vàng, nếp cẩm, nếp hương… Thường được dùng để nấu chè, nấu xôi bởi sau khi nấu, hạt sẽ giữ được độ kết dính và dẻo nhất định.

Gạo lứt tẻ

Lứt tẻ là loại gạo nhìn bên ngoài thì có vẻ giống với gạo bình thường nấu cơm hằng ngày, nhưng nhìn kĩ sẽ thấy khác hơn một chút. Cụ thể là nó có màu hơi đục hơn do còn lớp cám bên ngoài.

Loại gạo này được chia thành 2 loại gạo lức tẻ dài và gạo lức tẻ tròn. Gạo tẻ dài thì hạt thường thon dài, hơi nhọn ở hai đầu có màu hơi sẫm. Ngược lại, gạo tẻ tròn thì hạt hơi tròn, có màu trắng đục. Đối với các loại gạo này, bạn nên ngâm khoảng 1-2 tiếng trước để gạo được nở ra rồi đem đi nấu thì cơm sẽ mềm và ngon hơn

Gạo lứt nào tốt nhất?

Trên thực tế, mỗi loại gạo lức sẽ có chứa những thành phần dinh dưỡng khác nhau nên nó sẽ thích hợp với từng loại đối tượng riêng biệt. Nhưng đối với những người đang ăn giảm cân thì lựa chọn tốt nhất là gạo lức đỏ hoặc đen. Bởi vì:

• Trong gạo lức đỏ và đen có một số chứa dưỡng chất tốt như: vitamin B, sắt, manga, chất xơ,.. nhiều gấp 2 lần so với gạo thông thường hoặc gạo lứt trắng. Vì thế nên rất có lợi cho sức khỏe

• Khi ăn lứt đen hoặc đỏ, cơ thể sẽ tiêu hóa chậm hơn nên bạn sẽ không cảm thấy đói và không thèm ăn vặt nữa. Điều này sẽ làm giảm lượng thức ăn đưa vào cơ thể, từ đó giúp quá trình giảm cân được hiệu quả hơn
• Gạo lức đỏ và đen cũng chứa các chất như alpha lipoic axit, có tác dụng làm tăng sự chuyển hóa chất béo và hydrocarbon. Giúp giảm lượng mỡ dự trữ trong cơ thể, hạn chế tình trạng thừa cân, béo phí

Tác dụng gạo lứt

Giảm cân

Một trong những tác dụng hiệu quả nhất của loại gạo này là giảm cân. Khi ăn nó, bạn sẽ cảm thấy no lâu, không bị thèm ăn. Giúp bạn hạn chế hấp thu thêm các chất dư thừa khác thông qua những lúc ăn vặt. Một số món ăn được chế biến từ gạo lứt giúp giảm cân nổi bật có thể kể đến như: sữa gạo lức, ngũ cốc gạo lức, cơm gạo lức,..

Hỗ trợ quá trình tiêu hóa

Gạo lứt có hàm lượng chất xơ cực kỳ cao, khoảng gần 80% nên giúp xúc tiến quá trình tiêu hóa. Ăn gạo lứt hằng ngày sẽ làm giảm các hiện tượng táo bón hoặc tiêu chảy. Bên cạnh đó, gạo phòng ngừa các bệnh về đường ruột do loạn khuẩn, kể cả là bệnh ung thư đường ruột.

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Trong gạo có chứa hợp chất lignans mang đến tác dụng làm giảm lượng cholesterol trong máu, hiện tượng xơ vữa động mạch nguyên nhân chính gây nên bệnh tai biến. Ngoài ra, gạo còn giúp điều hòa huyết áp, có lợi cho tim mạch của người sử dụng.

Làm đẹp da

Với hàm lượng cao các chất chống oxy hóa có trong gạo cũng giúp hạn chế bớt quá trình lão hóa da, giúp da duy trì được độ đàn hồi và căng mịn. Không những thế, gạo còn được xay nhuyễn để làm mặt nạ đắp lên da. Phương pháp này có tác dụng làm sạch bụi bẩn, dầu nhờn trên da giúp da sáng và hồng hào.

Cải thiện chức năng hệ thần kinh

Gạo lật giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ điều trị bệnh Alzheimer và một số loại bệnh khác nữa. Đặc biệt, khi lấy gạo rang nấu nước uống hằng ngày sẽ giúp cải thiện chứng mất ngủ, trầm cảm hoặc các bệnh liên quan đến sức khỏe thần kinh.

Có lợi cho phụ nữ đang cho con bú

Nếu các bà mẹ đang cho con bú mà sử dụng mầm gạo lứt thì sẽ tăng cường khả năng miễn dịch. Giúp tinh thần được thoải mái, giảm thiểu các rối loạn về tâm trạng và mệt mỏi. Từ đó, sữa cho ra cũng sẽ được nhiều và đầy đủ chất dinh dưỡng hơn.

Hỗ trợ phát triển xương

Trong gạo có chứa một hàm lượng lớn canxi và các khoáng chất cần thiết để xương phát triển tốt và chắc khỏe. Thêm vào đó, nó cũng giúp ngăn ngừa các bệnh loãng xương và các loại bệnh về xương khớp khác nữa.

Cách mua gạo lứt ngon

Để mua được loại gạo này ngon, bạn chú ý những điểm sau:

• Nên chọn những loại còn nguyên hạt, không bị nát hoặc bể, có hương thơm đặc trưng
• Quan sát kĩ hạt gạo để đảm bảo là gạo mới, không bị mọt, mối và sờ vào thì có cảm giác trơn nhẵn, hơi thô ráp và còn lớp cám bên ngoài

• Một yếu tố nữa đó là bạn phải chọn mua gạo ở những nơi uy tín để tránh mua nhầm phải gạo giả, gạo kém chất lượng, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe

Hướng dẫn bảo quản gạo lứt

Chia thành nhiều phần nhỏ

Bạn có thể bảo quản gạo lức bằng cách chia gạo ra thành nhiều phần nhỏ, sau đó cho vào hũ kín để bảo quản. Những hũ này bạn nên cho vào ngăn mát của tủ lạnh, tủ lạnh mini để bảo quản. Cách này sẽ giúp gạo không bị  mọt, mốc kể cả là trong thời gian dài.

Bảo quản trong hộp chuyên dụng

Hiện nay có nhiều loại hộp đựng chuyên dụng rất hiện đại, có khả năng hút ẩm tốt hạn chế được ẩm mốc và các vi sinh vật gây hư gạo. Bạn có thể mua các loại hộp đựng về, rửa sạch rồi lau cho khô ráo. Sau đó đổ hết gạo vào và đậy kín hộp lại, đặt hộp ở nơi thoáng mát. Tránh đặt gần những nơi ẩm thấp như lò nướng, bên cạnh máy rửa chén, kệ rửa chén,…

Sử dụng củ tỏi

Tỏi là một loại gia vị bảo quản gạo rất tốt mà không phải ai cũng đều biết. Bạn chỉ cần loại bỏ phần vỏ tỏi, tiếp theo đó là đặt lên trên gạo (nếu gạo nhiều thì phải cho nhiều tỏi và ngược lại). Cuối cùng là đậy nắp thùng kín lại là có thể bảo quản được gạo trong thời gian lâu rồi.

Tỏi sẽ ngăn chặn các con mối, mọt phá gạo hoặc ăn gạo, giữ cho gạo đảm bảo được chất lượng như lúc đầu.

Thông tin thêm

1. Các sản phẩm được chế biến từ gạo lứt tốt cho sức khỏe

Bún gạo lứt

Bún gạo lứt khô là loại bún được sản xuất từ các hạt gạo lức. Những hạt gạo này chứa nhiều chất dinh dưỡng và lựa chọn rất kỹ càng. Cho ra được những sợi bún mềm dai mà vẫn duy trì được mùi thơm đặc trưng của gạo. Bún sẽ được sấy khô để bảo quản lâu hơn và phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau.

Một số thương hiệu bún gạo này ngon như: Bún Jimmy, Bún Bích Chi, Bún Bà Bảy..

Sữa gạo lứt

Là loại sữa được làm từ các hạt gạo lức chất lượng. Chứa hàm lượng lớn carbohydrate tự nhiên, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng xanh cho cơ thể.  Ở các nước trên thế giới, sữa hạt lứt là một loại thức uống rất được ưa chuộng. Bởi hàm lượng dinh dưỡng cao mà phương pháp cách pha thì lại rất đơn giản.

Một số thương hiệu sữa gạo lức nổi bật hiện nay là Woongjin, Koshi, Ojita,…

Gạo lứt sấy rong biển

Để giảm bớt độ ngán khi ăn gạo lức, người ta đã chế biến ra món gạo lứt sấy rong biển. Đây là một loại thực phẩm cũng làm từ các hạt gạo sạch, thêm vào một ít rong biển và một số gia vị khác. Món ăn này được ưa chuộng bởi sự lạ miệng và cũng hỗ trợ tốt cho quá trình giảm cân.

Một số thương hiệu cơm sấy gạo lức nổi tiếng ở nước ta như: Ba Bông Sen, An Lợi, Hương Sen, VinMart Good,…

2. Ai không nên ăn gạo lứt?

Trẻ nhỏ và người lớn tuổi

Tuy gạo lứt được đánh giá là rất có lợi cho sức khỏe nhưng chỉ phù hợp với một vài đối tượng. Người cao tuổi và trẻ nhỏ không nên ăn loại gạo này quá nhiều. Bởi vì, hệ tiêu hóa của người già thường đã bị suy yếu, còn của trẻ nhỏ thì vẫn chưa phát triển hoàn thiện. Nếu ăn quá nhiều thực phẩm có chứa nhiều chất xơ thì sẽ làm dạ dày hoạt động quá mức, gây khó tiêu.

Người bị bệnh tiêu hóa

Những người mắc bệnh loét dạ dày, xơ gan hoặc giãn tĩnh mạch thực quản thì không nên sử dụng loại lương thực như gạo lức. Bởi vì, nó có nhiều chất xơ nên cần một hệ tiêu hóa tốt mới có thể tiêu hóa hết được. Nên nếu mắc bệnh trên thì khi sử dụng sẽ có thể làm chảy máu  và giãn nứt tĩnh mạch dẫn đến một số tác hại không ngờ đến.

Người hoạt động thể lực quá nhiều

Bởi vì thành phần gạo không có chất béo, chất đạm. Nên sẽ không thể tạo đủ năng lượng để đáp ứng cho nhu cầu hoạt động của cơ thể trong một ngày dài. Do đó, những người thường xuyên hoạt động mạnh, tốn sức thì nên chọn các sản phẩm có nhiều đạm và các chất dinh dưỡng khác, để đảm bảo có đủ sức làm việc, học tập.

Những ai đang ở giai đoạn dậy thì

Ở giai đoạn dậy thì, con người cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và năng lượng để phát triển cơ thể. Nếu sử dụng gạo lức thì sẽ cản trở hấp thu cholesterol và biến nó thành hormone. Bên cạnh đó, vì tạo cảm giác no lâu, gạo này sẽ hạn chế bạn hấp thu thêm các chất dinh dưỡng cần thiết khác cho cơ thể. Làm bạn thiếu chất và từ đó gây rất nhiều ảnh hưởng xấu về sau.

Người có hệ miễn dịch yếu

Gạo lức chứa rất nhiều chất xơ nên với những người có hệ miễn dịch yếu thì không nên dùng loại gạo này. Bởi nếu họ hấp thụ hơn 50g chất xơ/1 ngày sẽ làm cản trở bổ sung protein cho cơ thể. Làm tăng áp lực lên dạ dày, và gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, mạch máu,… Không những thế, nếu vẫn tiếp tục sử dụng trong thời gian dài thì gạo có thể sẽ gây hại đến các các bộ phận khác nữa của cơ thể.

Mua gạo lứt chất lượng ở đâu?

Để mua được các loại gạo lức chất lượng thì bạn nên mua chọn những ở những siêu thị, các cửa hàng chuyên bán gạo gần khu vực nhà mình. Ở đó, bạn có thể an tâm là các loại gạo đều có nhãn hiệu, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, mua về sử dụng sẽ đảm bảo hơn. Hoặc bạn cũng có thể đặt hàng thông qua sàn thương mại điện tử để được nhận được nhiều ưu đãi và giao hàng nhanh hơn.

Giá của gạo lứt trên thị trường dao động khoảng từ 30,000 – 50,000/ 1 kg, tùy theo từng loại gạo khác nhau. Cũng không quá đắt đỏ như một số người từng nghĩ.

Gạo lứt là một loại thực phẩm tốt, có nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng nó mà cần phải kết hợp thêm các loại thực phẩm khác để bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Mua ngay và trải nghiệm thử loại gạo “thần thánh” này thôi nào!